Ochrona komputera to zespół działań i środków mających na celu zabezpieczenie systemu komputerowego. Pozwala to unikać nieautoryzowanego dostępu, złośliwego oprogramowania oraz innych zagrożeń. Ataki cybernetyczne, kradzież danych i nieautoryzowany dostęp mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno dla osób prywatnych, jak i firm. Jednak więcej o tym można przeczytać w artykule „Cyberbezpieczeństwo w dobie wszechobecnej cyfryzacji”.
Podstawą w ochronie urządzenia przed niepożądanymi osobami jest ustawienie silnego hasła. Osiąga się je poprzez stosowanie długich, skomplikowanych fraz, zawierających kombinacje małych i dużych liter, cyfr i znaków specjalnych. Warto unikać używania oczywistych haseł, takich jak "123456", czy "password". Uwierzytelnianie dwuskładnikowe (inaczej 2FA) jest drugą podstawową czynnością przy zabezpieczaniu komputerów i laptopów. Warto włączać 2FA wszędzie tam, gdzie to możliwe. Ta dodatkowa warstwa zabezpieczeń wymaga od użytkownika podania drugiego czynnika (np. kodu z SMS-a lub aplikacji uwierzytelniającej) poza standardowym hasłem.
Dla bezpieczeństwa warto przeprowadzać regularne aktualizacje systemu operacyjnego, przeglądarki internetowej oraz wszystkich aplikacji do najnowszych wersji. Aktualizacje często zawierają poprawki bezpieczeństwa, które naprawiają znane luki. W niektórych przypadkach użytkownik może włączyć automatyczne aktualizacje. Daje to pewność, że oprogramowanie jest zawsze na bieżąco z najnowszymi poprawkami bezpieczeństwa.
Podstawą jest również zainstalowanie i regularne aktualizowanie oprogramowania antywirusowego. Programy te skanują system w poszukiwaniu złośliwego oprogramowania i chronią przed infekcjami. Ponadto można włączyć i skonfigurować zaporę sieciową (firewall), która monitoruje ruch sieciowy i blokuje nieautoryzowane połączenia.
W ramach ochrony danych należy skorzystać z funkcji szyfrowania dysku. Ich przykłady stanowią BitLocker (Windows) lub FileVault (macOS) i zabezpieczają dane przechowywane na dysku twardym. Szyfrowanie uniemożliwia dostęp do danych bez odpowiedniego klucza deszyfrującego. Dla większego bezpieczeństwa warto szyfrować ważne pliki i foldery za pomocą dedykowanego oprogramowania.
W ramach zarządzania kontami użytkowników, zaleca się utworzyć konta o różnych poziomach uprawnień. Kont administracyjnych należy używać tylko do zarządzania systemem, a tych standardowych - do codziennych zadań. Warto również ustawić automatyczne blokowanie ekranu po określonym czasie bezczynności oraz wymagać hasła do odblokowania.
Używanie wirtualnej sieci prywatnej (VPN), podczas korzystania z publicznych sieci Wi-Fi, pozwala zabezpieczyć połączenie internetowe przed podsłuchiwaniem. Należy korzystać z bezpiecznych stron internetowych, sprawdzać, czy korzystają one z protokołu HTTPS, a także akceptować pliki cookie. Podstawą korzystania z Internetu jest przeglądanie tylko zaufanych stron internetowych i unikanie klikania w podejrzane linki.
Warto regularnie tworzyć kopie zapasowe ważnych danych na zewnętrznych nośnikach lub w chmurze. W razie ataku lub awarii komputera, okażą się one kluczowe w przywracaniu pełnej sprawności sprzętu. Ponadto należy upewnić się, że posiada się procedury i narzędzia do szybkiego odzyskiwania danych w przypadku ich utraty.
Cyberbezpieczeństwo to również edukacja i świadomość czyhających na nas zagrożeń. Warto edukować siebie i innych użytkowników komputera na temat podstawowych zasad bezpieczeństwa w sieci. Świadomość zagrożeń i umiejętność ich rozpoznawania to kluczowe elementy skutecznej ochrony. Zaleca się przestrzegania zasad bezpieczeństwa dotyczących korzystania z komputera i Internetu. Należą do nich praktyki takie jak nieotwieranie załączników z nieznanych źródeł, czy unikanie instalowania podejrzanego oprogramowania.