12.07.2024 
Monitory, telewizory, laptopy czy smartfony – ekrany otaczają nas na każdym kroku. Jednak tylko nieliczni znają się na specyfikacji i wiedzą na co patrzeć przy zakupie urządzeń elektronicznych. Rodzaj matrycy to nie jedyny ważny aspekt przy zakupie monitora. Każda matryca ma swój własny czas reakcji, który określa w jakim tempie piksele wyświetlają kolejne klatki obrazu lub zmieniają kolor. Wyznacza się go w milisekundach. Im mniejsza jego wartość tym większa ostrość i brak efektu smużenia podczas wyświetlania dynamicznych treści.
Jedną z podstawowych rzeczy, na które trzeba zwrócić uwagę przy zakupie monitorów jest matryca. Czym tak w ogóle jest matryca? Odpowiada ona za wyświetlanie właściwego obrazu na ekranie. Jako najbardziej rozpowszechnione można wymienić 3 rodzaje – IPS, VA oraz TN. Każda z nich ma swoje zalety, na które nowi nabywcy muszą zwrócić uwagę podczas wybierania swoich urządzeń.
• Matryca IPS - gwarantuje szerokie kąty widzenia oraz imponujące odwzorowanie kolorów. Cechy te sprawiły, ze stała się jedną z najbardziej popularnych/rozpowszechnionych typów matryc.
• Matryca VA - zapewnia bardzo dobry kontrast i widoczność szczegółów. Z trzech wymienionych najlepiej odwzorowuje czerń oraz ma dobry stosunek jakości do ceny. Jest idealna do prac biurowych oraz tworzenia prezentacji multimedialnych.
• Matryca TN - to rozwiązanie charakteryzuje się najkrótszym czasem reakcji, a także wyeliminowaniem efektu smużenia. Z tych względów można ją spotkać w np. monitorach gamingowych o ekstremalnie wysokich częstotliwościach odświeżania.
Wytyczne podane w normie ISO zalecają pomiar czasu reakcji matrycy od wyświetlenia barwy czarnej do białej, a następnie vice versa. Producenci stosują jednak różne sposoby pomiaru tej wartości, najczęściej z odniesieniem do odcieni szarości. To właśnie wyniki takich pomiarów trafiają do materiałów marketingowych i specyfikacji wyświetlaczy. Istnieje kilka takich sposobów pomiaru czasu reakcji matrycy:
• GTG – Grey to Grey – oznacza czas potrzebny na przejście z poziomu szarego do poziomu szarego; wykazuje krótsze czasy reakcji
• BTB – Black to Black – oznacza czas potrzebny na przejście od poziomu czarnego do poziomu czarnego; bardziej czasochłonny
• BWB – Black White Black – oznacza przejście pomiędzy kolorami czarnym i białym; należy do pomiarów czasochłonnych
• MPRT – najczęstszy sposób mierzenia czasu reakcji monitorów dla graczy. Opiera się o czas, w którym widoczny jest piksel. Oznacza to, że im wolniejszy czas reakcji, tym częściej będzie występowało rozmycie ruchu, utrudniające komfortową grę.
Lepsza matryca wiąże się z wyższą ceną. Przy zakupie monitora warto zwrócić uwagę na to, do czego będziemy go wykorzystywać. Ogólna zasada mówi, że im mniejszy czas reakcji monitora, tym lepiej. Częstotliwość odświeżania obrazu w przeciętnym monitorze wynosi 60 razy na sekundę. Oznacza to, że czas reakcji matrycy może mieć zakres od 4 do 12ms (zależnie od typu pomiaru). Jeśli użytkownik zamierza wykorzystywać monitor do gier, ta wartość może okazać się niewystarczająca. Ludzie grający w dynamiczne tytuły cenią sobie przede wszystkim niski czas reakcji ekranu. Cecha ta pozwala im samym szybciej zareagować na sytuację w grze - nawet jeśli tylko o sekundę szybciej. Z tego właśnie względu monitory gamingowe oferują częstotliwości odświeżania na poziomie 120 razy na sekundę wzwyż. Obecnie najbardziej popularnymi są wartości 144 i 165Hz. Najszybsza dostępna na rynku to 540Hz, a czas reakcji matrycy dla takiego monitora wynosi 0,2ms.
Czas reakcji matrycy ściśle wiąże się z innym parametrem, czyli częstotliwością odświeżania, o czym więcej w osobnym artykule. Przy pomocy prostych obliczeń z łatwością można zauważyć zależności pomiędzy tymi dwoma wartościami. Na monitorze 60Hz, obraz musi ulec odświeżeniu co każde 16,7 milisekund, aby uniknąć smużenia. Jak to obliczono? Sekunda ma 1000ms, a skoro obraz zmienia się 60 razy na sekundę, to wystarczy podzielić przez siebie te dwie liczy. W zaawansowanych monitorach z czasem odświeżania 144Hz, dzielimy 1000ms na 144. Stąd wiemy, że w monitorach gamingowych obraz musi ulec odświeżeniu minimum co np. 6,9 ms. W bardziej zaawansowanych modelach, czas ten skraca się nawet do 4,17 ms (240Hz).